دوغ

تاریخچه

دوغ از نوشیدنی های سنتی ویژه ایران است. این فراورده یا فراورده های مشابه آن، پس از ایران در افغانستان، آذربایجان، ارمنستان، عراق، سوریه، بلغارستان، ترکیه، جزایر بالکان و به مقدار کمتر در سایر کشور های خاور میانه و آسیای مرکزی به مصرف میرسند. برای مثال، آیرن که ویژگی های حسی نسبتا مشابهی با دوغ دارد، نوشیدنی ویژه ترکیه به شمار می اید.
کلمه دوغ از واژه فارسی دوشیدن اقتباس شده است و در لغت به معنی ماده حاصل از دوشیدن است. در گذشته، دوغ به فراورده ای اطلاق می شد که پس از رقیق سازی ماست پرچرب با آب و جداسازی آن با استفاده از مشک برجای می ماند. امروزه، دوغ از ویژگی های مشخص و استاندارد شده فیزیکی، شیمیایی، فیزیک-شیمیایی، میکروبی، و حسی برخوردار است.
در حال حاضر، دوغ از مقبولیت و مصرف بالا در ایران برخوردار بوده و میزان سرانه و تولید صنعتی آن در سال های اخیر رشد قابل توجه داشته است. مقبولیت دوغ نه فقط به عنوان فرآورده ای با ویژگی های حسی مطلوب، که به عنوان نوشیدنی تخمیری سالم و لذت بخش سبب شده است که به عنوان نوشیدنی ملی ایران پذیرفته شود. برخی پژوهش های بازاریابی انجام گرفته بیانگر این واقعیت هستند که دوغ از پتانسیل پذیرش نسبتا بالا در سایر کشور ها نیز برخوردار است.
دوغ یکی از فرآورد‌های مشتق از شیر است که از قدیم در فرهنگ ما جایگاه ویژه‌ای داشته ودامنه نفوذ آن حتی به داستان‌ها، مثل‌ها و ضرب‌المثل‌های ما نیز کشیده شده است. مصرف فراوان دوغ به‌عنوان یک نوشیدنی همراه با غذا یا به‌صورت مجزا به‌خصوص در ماه‌های گرم سال سبب شده تا در سال‌های اخیر، اغلب شرکت‌های تولیدکننده فرآورده‌های لبنی توجه ویژه‌ای به تولید این محصول داشته باشند وبخشی از تولیدات خود را به آن اختصاص دهند.